ULUSLARARASI TAŞIMALARDA "ÇEKİNCE HAKKI" / YÜKLEME SIRASINDA GÖNDERİCİ VE NAKLİYECİ NELERE DİKKAT ETMELİ?
Şoförlerin yükleme anında çekicide oturup yüklemeye nezaret etmediğine şahit oldunuz mu? Şoförleri yükleme bölümüne almayan fabrikaları duydunuz mu?
Ya da “yükü siz hasarlı / kötü / eksik yüklemişsiniz bizim ne suçumuz var?” konuşmalarına şahit oldunuz?
Bugüne kadar başınıza gelmediyse umarım böyle devam eder ve böyle tecrübeler yaşamazsanız. Yine de böyle durumlar için “çekince hakkı” konusunda biraz bilgi sahibi olmanın bence zararı gelmez.
Yargıtay’ın verdiği bazı kararlarda:
📌 E.1270/K.5682: İhraç edilen biberler gönderici tarafından ön soğutma yapılmadan yüklendi, soğutucular yetersiz kaldı. Taşıyıcı, basiretli tacir gibi davranıp çekince belirtmediği için tazminata mahkûm edildi.
📌 E.2008/8966, K.2010/424: İstanbul’dan Bakü’ye gönderilen mallar hasarlı teslim edildi. Taşıyıcı, CMR’ye “istifleme tamamen göndericiye aittir” diye şerh koydu. Sorun istifleme hatasından kaynaklıydı. Ancak mahkeme, bunun yeterli olmadığını; açıkça ambalaj kusurları ve istif hatalarının belirtilmesi gerektiğini söyledi. Sonuçta hasar hem gönderici hem de taşıyıcıya paylaştırıldı (müterafik kusur).
🚛 Pratikte ne oluyor?
Bazen şoförler yüklemeye nezaret etmiyor, araç içinde oturup bekliyor. Bazı fabrikalar ise şoförü yüklemeye sokmuyor. Çekince de yazılmayınca, hasar durumunda taşıyıcı ciddi risk altında kalıyor.
Ambalajların durumu ve istifleme şekli gibi konularda taşıyıcı eğer aksini belirtmezse göndericinin verdiği tüm beyanlar taşıyıcı tarafından kabul edilmiş sayılıyor. Yani, ambalaj hasarlı açıkça görünür olarak yükleme yapılırsa, yanlışlıkla eksik ürün yüklenirse ya da istiflemede bariz hatalar varsa ve taşıyıcı “çekince hakkını” kullanarak göndericiyi uyarmazsa, olası hasarlarda ya da kontrollerdeki olumsuzluklarda gönderici ile beraber kabahatli bulunuyorlar. Örnek davalarda mahkeme bu yönde karar veriyor.
💡 Ne yapılmalı?
✅Şoförlere ve operasyonel birimlere gerekli bilgilendirmeler yapılmalı ve nelere dikkat etmeleri gerektiği hakkında eğitimler verilmeli.
✅Şoförler mutlaka yüklemeye nezaret etmeli. Bu göndericileri de güvence altına alır.
✅Gönderici kendi prosedürleri gereği şoförün nezaret etmesini istemiyorsa “çekince hakkı” mutlaka kullanılmalı
⚠️Olay biraz yükleyiciye güvenmemek gibi algı oluşturabilir. Ama aslında böyle değil. Taşıyıcılar sizin ürünleri nasıl ürettiğinizi sizin kadar iyi bilemez. Sizler de taşıyıcı gözüyle yüklemeye bakıp riskleri göremeyebilirsiniz. Taşıyıcının profesyonelliğinden yararlanmanın kimseye zararı gelmez, çokça da faydası olur. Sizin önemsiz gördüğünüz şeyler belki de sizi alıcınıza mahcup edecek, maddi bir hasara yol açacak ve bin bir emekle üretip sattığınız ürünler için verilen emekler karşılığını tam olarak bulamayacak.
➡️Sonuç olarak
Basiretli tacir gibi davranmak, sadece hukuki bir kavram değil; lojistikte milyonlarca liralık hasarların ve itibar kayıplarının önüne geçen bir profesyonellik göstergesidir.

Yorumlar
Yorum Gönder